Ο όρος «αρχική ορθοδοντική εξέταση» περιλαμβάνει την πρώτη επαφή που έχει η ορθοδοντικός με τον ασθενή της. Σε αυτή γίνεται η διάγνωση του όποιου προβλήματος και ένας ενδελεχής κλινικός-ακτινογραφικός έλεγχος, με βάση τον οποίο καθορίζεται και το σχέδιο της θεραπείας. Η πρώτη επίσκεψη σε έναν ορθοδοντικό γίνεται συνήθως με δύο αφορμές. Η πρώτη είναι μετά από παραπομπή του οδοντιάτρου μας, εφόσον αντιληφθεί την ύπαρξη κάποιου ορθοδοντικού προβλήματος που χρήζει εξειδικευμένης διάγνωσης και φροντίδας. Η δεύτερη είναι με πρωτοβουλία του ίδιου του ασθενή, αν διακρίνει κάποια αισθητική δυσαρμονία ή δυσλειτουργία στη στοματική κοιλότητα του ίδιου ή των παιδιών του.